Δημοσίευση απολογητικών υπομνημάτων κατηγορουμένων από τον Τύπο

Ευρεία διάσταση έχει προσλάβει το γεγονός της δημοσίευσης του απολογητικού υπομνήματος του ειδικού φρουρού. Διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις με αφορμή το υπόμνημα, πειθαρχικές διώξεις κατά του δικηγόρου που συνέταξε το εν λόγω υπόμνημα, γεννούν το ερώτημα, δεν έχει δικαίωμα ο κατηγορούμενος να υποστήριξει το ο,τιδήποτε, με το απολογητικό υπόμνημα; Ή μήπως πρέπει προηγουμένως να έχει τη συναίνεση της κοινής γνώμης; Επίσης, το δικαίωμα του δικηγόρου να υπερασπισθεί τον πελάτη του υπόκειται σε λογοκρισία; (βλ. elawyer)

Είναι προφανές ότι με τη δημοσιοποίηση ενός τέτοιου εγγράφου παραβιάζεται όχι μόνο η μυστικότητα της ανάκρισης, αλλά και η προσωπικότητα του κατηγορούμενου. Την οποία αποσκοπεί να προστατεύσει ο νομοθέτης, τόσο ο συνταγματικός όσο και ο κοινός νομοθέτης με τα επιμέρους νομοθετήματα, όπως είναι ιδίως το άρθρο 9 Α Συντ. και ο ν.2472/1997.

Το πρόβλημα, κατά την άποψή μας, έχει τη ρίζα του στην ελλιπή προστασία που παρέχεται στο πλαίσιο της ποινικής δίκης, ζήτημα που οφείλεται στην έλλειψη διατάξεων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Συγκεκριμένα, με την τελευταία αναθεώρηση του ν. 2472/1997 εξαιρέθηκε από το πεδίο προστασίας του νόμου η επεξεργασία δεδομένων από από τις δικαστικές – εισαγγελικές αρχές και τις υπηρεσίες που ενεργούν υπό την άμεση εποπτεία τους στο πλαίσιο της απονομής της δικαιοσύνης ή για την εξυπηρέτηση των αναγκών της λειτουργίας τους με σκοπό τη βεβαίωση εγκλημάτων, που τιμωρούνται ως κακουργήματα ή πλημμελήματα με δόλο και ιδίως εγκλημάτων κατά της ζωής, κατά της γενετήσιας ελευθερίας, της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, κατά της προσωπικής ελευθερίας, κατά της ιδιοκτησίας, κατά των περιουσιακών δικαιωμάτων, παραβάσεων της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, επιβουλής της δημόσιας τάξης, ως και τελουμένων σε βάρος ανηλίκων θυμάτων (άρθρο 3 § 2 β).

Η εξαίρεση αυτή, είναι σαφώς αδικαιολόγητη και έχει ως συνέπεια να μένει δίχως κυρώσεις η παραβίαση της προσωπικότητας και των προσωπικών δεδομένων των κατηγορουμένων σε περίπτωση όπως η προαναφερόμενη, όπου δημοσιοποιούνται κρίσιμα έγγραφα, όπως είναι το απολογητικό υπόμνημα και οι μαρτυρικές καταθέσεις. Και είναι σαφές ποιες διαστάσεις μπορεί να λάβει η παραβίαση αυτή, όπως εν προκειμένω, όπου το περιεχόμενο του υπομνήματος αποτελεί αντίκειμενο πολιτικών διαξιφισμών, εντάσεων και εκμετάλλευσης.