Δημοσιεύθηκε στις 31.10.2014 (ΦΕΚ Α΄, 237) ο Ν. 4305/2014 “Ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημόσιου τομέα, τροποποίηση του ν. 3448/2006 (Α’ 57), προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2013/37/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας, ρυθμίσεις θεμάτων Εισαγωγικού Διαγωνισμού Ε.Σ.Δ.Δ.Α. και άλλες διατάξεις“.
Ο νόμος αυτός που ενσωματώνει τις διατάξεις της οδηγίας 2013/37/ΕΕ στο ελληνικό δίκαιο, τροποποιεί τον ν. 3448/2006 για την επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων του δημόσιου τομέα. Τρείς είναι οι βασικές αλλαγές που εισάγονται στην ως άνω οδηγία: α) κατά πρώτον, θεσπίζεται υποχρέωση για τα κράτη μέλη να καθιστούν κάθε έγγραφο διαθέσιμο για περαιτέρω χρήση, β) επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και σε πολιτιστικούς οργανισμούς (βιβλιοθήκες, μουσεία και αρχεία) και γ) τα τέλη περιορίζονται στο οριακό κόστος για την αναπαραγωγή, την παροχή και τη διάδοσή τους.
Αντικείμενο του νόμου είναι η καθιέρωση της αρχής της ανοικτής διάθεσης και περαιτέρω χρήσης των εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων που βρίσκονται στην κατοχή των φορέων του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 4, ο καθορισμός όρων, προϋποθέσεων και τρόπων διευκόλυνσης για την υλοποίησή της.
Σύμφωνα με την αρχή της ανοικτής διάθεσης και περαιτέρω χρήσης της δημόσιας πληροφορίας στο άρθρο 2 παρ. 1, τα έγγραφα, οι πληροφορίες και τα δεδομένα του δημοσίου τομέα διατίθενται από τη στιγμή της ανάρτησης, δημοσίευσης ή αρχικής διάθεσής τους, ελεύθερα προς περαιτέρω χρήση και αξιοποίηση για εμπορικούς ή μη εμπορικούς σκοπούς, χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε ενέργεια του ενδιαφερομένου ή πράξη της διοίκησης, ενώ κατά την παρ. 2 του ίδιου άρθρου, τα έγγραφα, οι πληροφορίες και τα δεδομένα διατίθενται στο διαδίκτυο ως σύνολο δεδομένων ή μέσω προγραμματιστικών διεπαφών, σε ανοικτό μηχαναγνώσιμο μορφότυπο, ο οποίος συμμορφώνεται σε ανοικτά πρότυπα από σταθερό σημείο απόθεσης.
Ο νόμος τροποποιεί το πεδίο εφαρμογής και επεκτείνει την αρχή της ανοικτής διάθεσης και σε έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται καθιερωμένοι φορείς για τη μεταφορά των αποτελεσμάτων της έρευνας, σχολείων και Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, με την εξαίρεση βιβλιοθηκών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, και σε έγγραφα, πληροφορίες και δεδομένα που ευρίσκονται στην κατοχή πολιτιστικών ιδρυμάτων, εκτός βιβλιοθηκών, μουσείων και αρχείων.»
Όσον αφορά την αδειοδότηση για την περαιτέρω χρήση εγγράφων του δημόσιο τομέα ορίζεται στο άρθρο 7 ότι: 1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα επιτρέπουν την ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων που εκδίδουν ή κατέχουν και διαχειρίζονται ή, κατ’ εξαίρεση, επιβάλλουν αιτιολογημένα όρους μέσω αδειοδότησης, ή με άλλους τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης αναφοράς της πηγής, της ρήτρας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, της επιβολής τελών και της δήλωσης αποποίησης ευθύνης του φορέα. Οι όροι που επιβάλλονται δεν μπορεί να οδηγούν σε περιορισμό ή στρέβλωση του ανταγωνισμού.
2. Στις εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου για την περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών ή δεδομένων προβλέπονται άδειες, οι φορείς του δημόσιου τομέα εξασφαλίζουν, όπου τούτο είναι δυνατόν, τη διάθεση ανοικτών αδειών που διατίθενται διαδικτυακά, παρέχουν ευρύτερα δικαιώματα περαιτέρω χρήσης χωρίς τεχνολογικούς, οικονομικούς ή γεωγραφικούς περιορισμούς και οι οποίες στηρίζονται σε μορφότυπους ανοικτών δεδομένων. Οι άδειες αυτές είναι δυνατόν να προσαρμόζονται, προκειμένου να αντιμετωπίζουν ειδικότερες περιπτώσεις αιτήσεων αδειοδότησης. Σε κάθε περίπτωση οι άδειες θέτουν τους λιγότερους δυνατούς περιορισμούς στην περαιτέρω χρήση σύμφωνα με την αρχή της ανοικτής διάθεσης της δημόσιας πληροφορίας.
Όσον αφορά τη χρέωση για την επαναχρησιμοποίηση πληροφοριών προβλέπεται ως γενική αρχή στο άρθρο 8 ότι “εφόσον χρεώνονται τέλη για την περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών ή δεδομένων, τα εν λόγω τέλη περιορίζονται στο οριακό κόστος για την αναπαραγωγή, την παροχή και τη διάδοσή τους”. Εξαίρεση προβλέπεται ως εξής: α) στους φορείς του δημόσιου τομέα για τους οποίους προβλέπονται έσοδα για την κάλυψη ενός ουσιώδους μέρους του κόστους εκτέλεσης της δημόσιας αποστολής τους· β) κατ’ εξαίρεση, στα έγγραφα, πληροφορίες ή δεδομένα για τα οποία ο οικείος φορέας του δημόσιου τομέα παράγει έσοδα για την κάλυψη ενός ουσιώδους μέρους του κόστους συλλογής, παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσής τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις· γ) σε βιβλιοθήκες, συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, μουσεία και αρχεία.
Μια σειρά πληροφορίες δημοσιοποιούνται στον ιστοχώρο της Διαφάνεις. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι τα τέλη για την περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών ή δεδομένων που ευρίσκονται στην κατοχή φορέων του δημοσίου τομέα, τυχόν ισχύοντες όροι και το συνολικό ύψος των τελών αυτών, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η βάση υπολογισμού τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8, καθορίζονται εκ των προτέρων και δημοσιεύονται με ηλεκτρονικά μέσα στο διαδικτυακό τόπο www.data.gov.gr και στην ιστοσελίδα του φορέα, ενώ οι όροι και οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 δημοσιεύονται με ηλεκτρονικά μέσα, στο διαδικτυακό τόπο www.data.gov.gr και στην ιστοσελίδα του φορέα.